Πως καταφέρνουν οι άλλες χώρες να πετυχαίνουν τους στόχους ανακύκλωσης;

Η Ελλάδα παραμένει ουραγός στο θέμα της ανακύκλωσης. Το Εθνικό Σχέδιο Διαχείρισης Αποβλήτων 2015–2020, προέβλεπε το ποσοστό ανακύκλωσης να φτάσει φέτος το 50%, ωστόσο αυτό κινείται μέχρι σήμερα, στο 20%. Αντίστοιχα, ο μέσος όρος του ποσοστού ανακύκλωσης των χωρών της Ευρωπαϊκής Ένωσης, άγγιξε το 55%.

Παράλληλα, καθηλωμένο στο 80% παραμένει το ποσοστό ταφής απορριμμάτων στη χώρα. Ο στόχος, σύμφωνα με το Εθνικό Σχέδιο, ήταν να μειωθεί στο 26%.

Γιατί η Ελλάδα είναι πίσω στη διαχείριση αποβλήτων;

Στις τελευταίες θέσεις μεταξύ των χωρών της Ευρώπης βρίσκεται η Ελλάδα αναφορικά με τη διαχείριση των απορριμμάτων, όπως ανέφερε ο Γενικός Γραμματέας Συντονισμού Διαχείρισης Αποβλήτων Μανώλης Γραφάκος, στο πλαίσιο εκδήλωσης που πραγματοποιήθηκε, στη Θεσσαλονίκη.

«Η κατάσταση διαχείρισης των αποβλήτων δεν είναι καλή στη χώρα. Αυτό το βλέπετε και στην καθημερινότητα, στην κακή εικόνα ορισμένων γειτονιών και στις παράνομες χωματερές. Σε επίπεδο κρίσιμων δεικτών, ανακύκλωση και ταφή, είμαστε δυστυχώς στις τελευταίες θέσεις στην Ευρώπη. Είμαστε στους 2-3 χειρότερους. Είναι ανεπίτρεπτο η χώρα να θάβει σήμερα απορρίμματα, όταν ο μέσος όρος ταφής στην κοινότητα είναι μόλις 20% κι εμείς είμαστε στο 80%», είπε χαρακτηριστικά.

Ο κ. Γραφάκος σημείωσε ότι ο εθνικός σχεδιασμός διαχείρισης αποβλήτων, που αναμένεται να εγκριθεί στο υπουργικό συμβούλιο του Αυγούστου, «έρχεται να αλλάξει αυτή την κατάσταση». Αναφορικά με την ανακύκλωση τόνισε ότι «θα αυξηθεί σημαντικά μέσα από την ξεχωριστή διαλογή των βιοαποβλήτων, των τροφών».

Οσο για το σύστημα πληρωμής με βάση την παραγωγή των απορριμμάτων υποστήριξε ότι μπορεί να εφαρμοστεί και στην Ελλάδα. «Πιστεύω ότι σε λίγο διάστημα με τη βοήθεια των δήμων που θα είναι οι πρώτοι που θα εφαρμόσουν το “πληρώνω όσα πετάω”, θα φτάσουμε σε αυτό το σημείο γιατί έχει δείξει η εμπειρία στην Ευρώπη ότι εάν δεν έχεις ένα πακέτο οικονομικών κινήτρων ή αντικινήτρων δεν επιτυγχάνεις τους στόχους υψηλής ανακύκλωσης και χαμηλής ταφής».

Οι καλύτερες και οι χειρότερες χώρες σε θέματα ανακύκλωσης στην Ευρώπη

Μελέτη της Ευρωπαϊκής Επιτροπής  το 2018, εξέτασε τα επίπεδα ανακύκλωσης των ευρωπαϊκών χωρών και «προειδοποίησε» 14 χώρες να βελτιώσουν τις πολιτικές τους.

Οι τέσσερις χειρότερες χώρες είναι η Μάλτα, η Ρουμανία, η Ελλάδα και η Κύπρος. Το 2017, και οι τέσσερις ανακύκλωσαν λιγότερο από το 20% των συνολικών αποβλήτων τους.

Η χειρότερη χώρα στο ζήτημα της ανακύκλωσης είναι η Μάλτα

Η Μάλτα βρίσκεται στη χαμηλότερη θέση με ποσοστό ανακύκλωσης μόνο στο 7% και με το εντυπωσιακό 83% των αποβλήτων της να καταλήγει στις χωματερές. Η χώρα καταφέρνει να συνδυάσει το χαμηλότερο ποσοστό ανακύκλωσης με το υψηλότερο ποσοστό αποβλήτων σε χωματερές.

Λίγο πάνω από τη Μάλτα βρίσκεται η Ρουμανία (13% των αποβλήτων σε ανακύκλωση και το 69% σε χωματερή). Η τρίτη χειρότερη θέση ανήκει στην Ελλάδα (17% των αποβλήτων σε ανακύκλωση και το 83% σε χωματερή) και αμέσως μετά ακολουθεί η Κύπρος (17% των αποβλήτων σε ανακύκλωση και το 75% σε χωματερή).

Από την άλλη πλευρά, η Πολωνία βρίσκεται στις υψηλότερες θέσεις ανακύκλωσης: ανακυκλώνει το 44% των αποβλήτων της και μόνο το 36% καταλήγει σε χωματερές και η Φινλανδία ανακυκλώνει το 42% των αποβλήτων της..

Πως ανακυκλώνουν οι άλλες χώρες;

Η κάθε χώρα διαχειρίζεται διαφορετικά τα αστικά της απόβλητα. Ωστόσο, ασχέτως των άλλων πρακτικών που ακολουθούν, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή ενδιαφέρεται για την αύξηση του ποσοστού ανακύκλωσης έως το 50% και προειδοποιεί όλες τις χώρες. Η Ευρώπη ήδη παρέχει βοήθεια στη χώρα μας ως προς αυτό, αλλά χρειάζεται ακόμα αρκετή προσπάθεια.

Οι μέθοδοι ανακύκλωσης και οι αντίστοιχες τεχνολογίες που χρησιμοποιούνται, διαφέρουν από χώρα σε χώρα. Στην Ελλάδα βρισκόμαστε ακόμα σε πολύ πρώιμο στάδιο, ωστόσο, μελετώντας τις μεθόδους άλλων χωρών μπορούμε να μάθουμε πολλά.

Σουηδία

Γνωστοί για το πάθος τους για την ανακύκλωση, οι Σουηδοί προχώρησαν ένα βήμα πιο πέρα, ζεσταίνοντας το ένα τέταρτο του ενός εκατομμυρίου σπιτιών με καμμένα απορρίμματα.

Τα σκουπίδια των πόλεων χρησιμοποιούνται για να προσφέρουν θερμότητα και ηλεκτρική ενέργεια, αν και τελευταία παρουσιάστηκε ένα πρόβλημα στη διαδικασία αυτή όταν η χώρα ξέμεινε από σκουπίδια. Ευτυχώς, η Νορβηγία είναι κοντά και ήταν πρόθυμη να δανείσει στους γείτονες λίγα από τα δικά της.

Ιαπωνία

Οι αρχές στην Ιαπωνία έχουν ήδη πάνω από 10 χρόνια έναν νόμο για τις σπιτικές συσκευές, ο οποίος ζητά από όλους -κατασκευαστές και καταναλωτές- να αναλάβουν την ευθύνη για την ανακύκλωση των παλαιών σπιτικών συσκευών.

Εάν θέλετε να απαλλαγείτε από μια μεγάλη συσκευή, θα σας ζητηθεί να καταβάλλετε ένα τέλος ανακύκλωσης και να αγοράσετε ένα εισιτήριο. Τα τέλη εξαρτώνται από τη συσκευή, το εμπορικό σήμα και το μέγεθος της μονάδας. Το κόστος της ανακύκλωσης για μια μικρή τηλεόραση, για παράδειγμα, θα είναι περίπου 14 ευρώ, ενώ το ψυγείο έχει λίγο υψηλότερη αμοιβή των 24 ευρώ.

Υπηρεσίες όπως η Panasonic Eco Technology Centre, στη συνέχεια τεμαχίζουν τις συσκευές σε μικρά κομμάτια για ανακύκλωση. Αν σας ενδιαφέρει η διαδικασία, επιτρέπεται και να την παρακολουθήσετε!

Ιταλία

Η Ρώμη έχει γίνει αρκετά αυστηρή όσον αφορά την ανακύκλωση. Εάν δεν διαχωρίζετε τα ανακυκλώσιμα από τα υπόλοιπα σκουπίδια και έχετε σε απόσταση των 500 μέτρων από την πόρτα σας έναν κάδο ανακύκλωσης, μην εκπλαγείτε αν σας επιβληθεί πρόστιμο ύψους έως και 619 ευρώ!

Βέλγιο

Το Βέλγιο έχει ένα ποσοστό ανακύκλωσης στο 91% όταν πρόκειται για διάλυση αυτοκίνητων, χάρη στις τεχνολογίες μετατεμαχισμού που χρησιμοποιεί, ενώ σκοπεύει να ανέβει στο 95% μέχρι το 2015.

Μόλις ένα αυτοκίνητο ανακυκλωθεί, τα απόβλητα του τεμαχισμού του αποτελούν ένα δύσκολο υλικό για την περαιτέρω επεξεργασία, δεδομένου ότι είναι ένα μείγμα από πολλά διαφορετικά υλικά. Η τεχνική μηχανικού διαχωρισμού είναι αυτή που καθιστά δυνατή την ανάκτηση χρήσιμων πρώτων υλών από τα απόβλητα παλιών αυτοκινήτων.

Καναδάς

Ένας από τους πιο ενδιαφέροντες τρόπους με τον οποίο ο Καναδάς ανακυκλώνει τα υλικά, είναι το πώς μεταχειρίζονται τα λάστιχα: επαναχρησιμοποιούνται σε παιδικές χαρές ή αναμειγνύονται με άσφαλτο για επανακατασκευή του οδοστρώματος.

Επιπλέον, στο Βανκούβερ έχει μόλις ξεκινήσει ένα πιλοτικό πρόγραμμα για την ανακύκλωση των αποτσίγαρων! Αυτοί οι κάδοι ανακύκλωσης θα τοποθετηθούν γύρω από την πόλη και αφού συλλεγούν τα απορρίμματα αυτού του είδους, θα μετατραπούν σε διαφορετικά προϊόντα, συμπεριλαμβανομένων των πλαστικών παλετων. Για να πετύχει κάτι τέτοιο και στην Ελλάδα, μάλλον θα πρέπει πρώτα να συνηθίσουμε να πετάμε τα αποτσίγαρα σε συγκεκριμένους κάδους και όχι στον δρόμο…